ΔΙΡΟΦΙΛΑΡΙΩΣΗ ΤΟΥ ΣΚΥΛΟΥ




Αγαπητοί αναγνώστες, σε αυτό το άρθρο θα αναφερθούμε στη διροφιλαρίωση, μια ασθένεια αρκετά συχνή στις χώρες με θερμό και υγρό κλίμα ,όπως είναι η δικιά μας.
Η διροφιλαρίωση προκαλείται από τις ενήλικες και τις άωρες μορφές του παρασίτου Dirofilaria immitis. Το παράσιτο ανήκει στα νηματώδη παράσιτα, που είναι σκουλήκια τα οποία έχουν τη μορφή κλωστής. Το παράσιτο εντοπίζεται στη δεξιά πλευρά της καρδίας και στα αγγεία που οδηγούν από την καρδιά στον πνεύμονα, ενώ οι άωρες μορφές του, γνωστές και ως μικροφιλάριες , εντοπίζονται στα περιφερειακά αγγεία. Το θηλυκό παράσιτο γεννά μικροφιλάριες οι οποίες εμφανίζονται στο αίμα του σκύλου 6,5 εως 9 μήνες μετά, από εκεί τις παίρνουν τα κουνούπια την ώρα που τρέφονται , μέσα στο κουνούπι οι μικροφιλάριες εξελίσσονται στη μολύνουσα μορφή του παρασίτου και αυτή με το τσίμπημα του κουνουπιού εισχωρεί στο δέρμα του σκύλου και από εκεί σε διάστημα 6-7 μηνών φτάνει στην καρδία όπου και γίνεται ενήλικο και αρχίζει να παράγει με τη σειρά του μικροφιλάριες.
Οι διροφιλάριες προκαλούν αλλοιώσεις και βλάβες τόσο στην καρδιά όσο και σε άλλα όργανα του σώματος . στην καρδιά προκαλεί διάταση και υπερτροφία της δεξιάς κοιλίας , καρδιακή ανεπάρκεια με αποτέλεσμα τη συμφόρηση των πνευμόνων , το πνευμονικό οίδημα και τη στάση του αίματος στην οπίσθια κοίλη φλέβα που οδηγεί σε βλάβη του ήπατος, των νεφρών και του εγκεφάλου. Επίσης τα πολύ μεγάλα η τα νεκρά παράσιτα δημιουργούν θρόμβους στον πνεύμονα και έμφραξη σε διάφορα αγγεία του σώματος. Ακόμα η απελευθέρωση μεγάλων ποσοτήτων αντιγόνων από τα νεκρά παράσιτα προκαλεί αναφυλακτικό σοκ. Τέλος οι μικροφιλάριες μπορούν να προκαλέσουν δερματικές αλλοιώσεις στο σημείο που τσίμπησε το κουνούπι.
Όπως φαίνεται και από τα παραπάνω τα συμπτώματα της διροφιλαρίωσης μπορούν να ποικίλουν, από κάποιες απλές δερματικές αλλοιώσεις μέχρι συμπτώματα καρδιακής ανεπάρκειας. Η εμφάνιση των συμπτωμάτων προϋποθέτει την ύπαρξη 60 η περισσότερων ενήλικων διροφιλάριων στην καρδιά. Τα πιο συχνά και αυτά που θα μας κάνουν να υποψιαστούμε την ασθένεια είναι ο βήχας, ιδίως το πρωί, η εύκολη κόπωση, το υπερβολικό αδυνάτισμα, η αναιμία και η αιφνίδια απώλεια των αισθήσεων, μετά από έντονη προσπάθεια και η επάνοδος στη φυσιολογική κατάσταση μετά από λίγα λεπτά. Επίσης άλλα συμπτώματα που μπορεί να παρατηρηθούν είναι ο ασκίτης και τα υποδόρια οιδήματα, η αλλαγή της συμπεριφοράς και άλλα συμπτώματα από το νευρικό σύστημα ( λήθαργος , αταξία, κυκλικές κινήσεις κ.α.) Τέλος ο θάνατος μπορεί να επέλθει σε 2-3 μέρες λόγω οξείας ηπατικής ή νεφρικής ανεπάρκειας.
Η διάγνωση της νόσου είναι δύσκολη. Θα υποψιαστούμε τη νόσο με βάση τα συμπτώματα και στο εάν το ζώο ζει σε ενζωοτική περιοχή της νόσου. Η διάγνωση θα επιβεβαιωθεί μετά από αιματολογικές εξετάσεις. Υπάρχουν πολλά είδη εξετάσεων, το πιο απλό είναι να εξετάσουμε μια σταγόνα αίμα στο μικροσκόπιο και να βρούμε τις μικροφιλάριες αλλά οι μικροφιλάριες βρίσκονται στο περιφερικό αίμα μόνο απογευματινές και βραδινές ώρες πράγμα που κάνει δύσκολο τον εντοπισμό τους, επίσης η ύπαρξη μόνο αρσενικών παρασίτων οδηγεί σε ψευδές αρνητικό αποτέλεσμα. Τα τελευταία χρόνια έχουν αναπτυχθεί πιο ευαίσθητα τεστ που ανιχνεύουν τα αντιγόνα του παρασίτου ή τα αντισώματα που παράγει ο οργανισμός εναντίον του παρασίτου, αλλά και αυτά έχουν μειονεκτήματα. Για να είναι θετικό το τεστ για τα αντιγόνα προϋποθέτει την ύπαρξη θηλυκών μορφών του παρασίτου, ενώ το τεστ για τα αντισώματα δίνει ψευδή θετικά αποτελέσματα σε μεγάλο ποσοστό.
Η θεραπεία της διροφιλαρίωσης είναι δύσκολη λόγω των επιπλοκών που έχει και πρέπει να γίνεται με προσοχή. Με τη θεραπεία επιδιώκεται να καταστραφούν οι ενήλικες μορφές του παρασίτου καθώς και οι μικροφιλάριες. Για τις ενήλικες μορφές χρησιμοποιούνται η μελαρσομίνη και η θειακεταρσαμίδη για 2 ημέρες , ενώ για τις μικροφιλάριες χρησιμοποιείται η ιβερμεκτίνη και η milbemycin oxime εφάπαξ . Η θεραπεία για τις μικροφιλάριες γίνεται 5-6 εβδομάδες μετά τη θεραπεία για τα ενήλικα . Επίσης χορηγείται ασπιρίνη μια εβδομάδα πριν την έναρξη της αγωγής και σε επανάληψη τριάντα μέρες μετά την έναρξη της αγωγής, για να αποφύγουμε τις θρομβώσεις.
Η δυσκολία της θεραπείας αλλά και οι επιπλοκές που αυτή έχει, καθώς και τα συχνά λάθη που γίνονται με τα αιματολογικά τεστ, επιβάλουν την λήψη προφυλακτικών μέσων για την αποφυγή της μόλυνσης των σκύλων μας με διροφιλάριες. Η προφύλαξη του ζώου μας γίνεται με πολλούς τρόπους. Σε πρώτο πλάνο υπάρχουν τα διάφορα περιλαίμια, αμπούλες και σπρέι που έχουν εντομοαπωθητική δράση, μην αφήνοντας τα κουνούπια να πλησιάσουν τον σκύλο και να τραφούν από αυτόν. Ως δεύτερο μέτρο είναι η χορήγηση των ουσιών που σκοτώνουν τις μικροφιλάριες προληπτικά μια φορά τον μήνα για την περίοδο που υπάρχουν κουνούπια ή για όλο τον χρόνο εάν βρισκόμαστε σε ενδημική περιοχή της νόσου ή σε θερμά κλίματα όπου υπάρχουν κουνούπια όλο τον χρόνο. Οι ουσίες μπορεί να χορηγούνται με τη μορφή ένεσης μια φορά το μήνα, όπως είναι η ιβερμεκτίνη, η από το στόμα όπως είναι η milbemycin oxime , ακόμα υπάρχει το σκεύασμα stronghold το οποίο περιέχει σελαμεκτίνη η οποία εκτός από μικροφιλαριοκτόνο δράση προφυλάσσει από ψύλλους, τσιμπούρια και την ψώρα. Όλες αυτές οι ουσίες σκοτώνουν τις μικροφιλάριες που κυκλοφορούν στο αίμα και όχι τα ενήλικα, γι’ αυτό είναι σημαντικό πριν από την έναρξη της θεραπείας προφύλαξης να γίνονται εξετάσεις για να δούμε εάν υπάρχουν και ενήλικες διροφιλάριες στο σκύλο.
Κλείνοντας το άρθρο θα ήθελα να τονίσω πως μεγαλύτερες πιθανότητες προφύλαξης του σκύλου μας υπάρχουν όταν χρησιμοποιούμε συνδυασμό των παραπάνω μεθόδων ,δηλαδή περιλαίμιο η σπρέι και κάποιο σκεύασμα από το στόμα. Τέλος επειδή οι διροφιλάριες μπορούν να μεταδοθούν και στον ανθρωπο αλλά εντοπίζονται στον πνεύμονα καλό είναι να φροντίζουμε τα σκυλιά μας ώστε να μην υπάρχουν δεξαμενές μόλυνσης από όπου να παίρνουν τα κουνούπια το παράσιτο.