Ρικετσιακά Νοσήματα του σκύλου

   Αγαπητοί αναγνώστες στο σημερινό άρθρο θα μιλήσουμε για τα ρικετσιακά νοσήματα του σκύλου. Με τον όρο ρικέτσιες εννοούμε μια μεγάλη κατηγορία μικροοργανισμών, υποχρεωτικά ενδοκυτταρικών που μεταδίδονται με το τσίμπημα τσιμπουριών. Οι οργανισμοί αυτοί προκαλούν ασθένειες όπως η ερλιχίωση, η αναπλάσμωση, ο κηλιδώδης πυρετός των βραχωδών ορέων και η νεορικετσίωση. Πολλές φορές στον ίδιο σκύλο μπορεί να υπάρχούν 2 αιτιολογικοί παράγοντες και έτσι να εμφανίζει μια άτυπη μορφή της νόσου.

   Η πρώτη νόσος που θα αναφερθούμε είναι ο κηλιδώδης πυρετός. Είναι μια ασθένεια που προκαλείται από το βακτήριο R. rickettsii το οποίο μεταδίδεται στον σκύλο με το τσίμπημα των τσιμπουριών. Η νόσος είναι ενδημική στις ΗΠΑ ενώ περιστατικά της έχουν αναφερθεί και στην Ευρώπη. Συχνότερα εμφανίζεται με την οξεία μορφή της τους μήνες Απρίλιο μέχρι Οκτώβριο.

   Μετά την είσοδο του στον οργανισμό του ζώου η ρικέτσια αναπτύσσεται στο εσωτερικό των κυττάρων του ενδοθηλίου των αγγείων, προκαλώντας εκτεταμένη νεκρωτική αγγειίτιδα, αύξηση της διαπερατότητας των αγγείων και οίδημα, θρόμβοκυτταροπάθεια και πολυοργανικές αλλοιώσεις.

   Τις περισσότερες φορές η εμφάνιση των συμπτωμάτων συμπίπτει με την ύπαρξη τσιμπουριών στο σκύλο αλλά η μη ανεύρεση τους δεν σημαίνει ότι αποκλείεται να υπάρχει ή υποκλινική μορφή της νόσου. Τα συμπτώματα της νόσου ποικίλουν, μπορεί να παρατηρηθούν πυρετός ανορεξία, κατάπτωση, λήθαργος, εμετός /διάρροια, απώλεια σωματικού βάρους και γενικευμένη λεμφαδενοπάθεια. Επίσης μπορεί να παρατηρηθούν πολυαρθρίτιδα, νευρολογικές διαταραχές, δερματική αγγειίτιδα, πνευμονίτιδα, μυοκαρδίτιδα και άλλα ανάλογα με το όργανο που έχει επηρεαστεί. 

   Οι αιματολογικές εξετάσεις δείχνουν μια μέτρια βαθμού θρομβοκυτταροπενία και ήπια λευκοκυττάρωση, ενώ οι βιοχημικές αντανακλούν το όργανο το οποίο έχει προσβληθεί περισσότερο από την νόσο.

   Η διάγνωση γίνεται βάση των κλινικών συμπτωμάτων, του ιστορικού(παρουσία τσιμπουριών πρόσφατα), και τις ειδικές ανοσολογικές εξετάσεις που ανιχνεύουν τα αντισώματα κατά του μικροοργανισμού.

   Για την θεραπεία της ασθένειας το αντιβιοτικό εκλογής είναι η δοξυκυκλίνη (Ronaxan, Vibramycin, Microvibrate), στη δόση των 5-10mg/kg 2 φορές την ημέρα για 28 ημέρες. Επίσης μπορεί να χρησιμοποιηθούν η τετρακυκλίνη και η ενροφλοξασίνη με καλά αποτελέσματα. Η πρόγνωση της νόσου είναι καλή όταν η θεραπεία αρχίσει στην πρώτη φάση της ασθένειας και η βελτίωση θεαματική μέσα σε 2 μέρες, ενώ όσο αργεί η έναρξη της θεραπείας τόσο  αυξάνει η θνησιμότητα.

   Η ερλιχίωση είναι άλλη μια ασθένεια που ανήκει στην ομάδα των ρικετσιακών νοσημάτων και για την οποία έχουμε αναφερθεί σε προηγούμενο άρθρο, να αναφέρουμε μόνο ότι και αυτή έχει παρόμοια συμπτώματα και θεραπεία με την διαφορά ότι εδώ είναι πολύ συχνή η χρόνια μορφή της νόσου.

   Ένας άλλος μικροοργανισμός που ανήκει στην ίδια ομάδα είναι το Anaplasma spp. Διάφορα βακτήρια που ανήκουν στο συγκεκριμένο γένος μικροοργανισμών προκαλούν 2 ασθένειες στον σκύλο, την αναπλάσμωση και την κυκλική θρομβοκυτταροπενία.

   Η αναπλάσμωση προκαλείται από το A. phagocytophilum   που μεταδίδεται με το τσίμπημα τσιμπουριών σε σκύλους, γάτες, άλογα, μικρά μηρυκαστικά και τον άνθρωπο. Η δεξαμενή του μικροβίου είναι τα ποντίκια.

   Τα περισσότερα περιστατικά προσκομίζονται με την οξεία μορφή της νόσου αν και ενδέχεται να  έχουν την λοίμωξη για διάστημα εως και 6 μήνες. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πυρετό, ανορεξία, λήθαργο και απροθυμία μετακίνησης λόγω πολυαρθρίτιδας. Η διάγνωση βασίζεται στα συμπτώματα αλλά επιβεβαιώνεται με την ανίχνευση του DNA που μικροοργανισμού στο αίμα.

   Η θεραπεία είναι η χορήγηση δοξυκυκλίνης στις συνηθισμένες δόσεις για 28 μέρες.

   Η κυκλική θρομβοκυτταροπενία του σκύλου οφείλεται στο A. platys το οποίο έχει μειωμένη παθογένεια και δεν προκαλεί συμπτώματα στο σκύλο παρά μόνο πτώση των θρομβοκυττάρων στο αίμα κάθε 10-14 μέρες. Η διάγνωση βασίζεται στην ανίχνευση του παρασίτου στο αίμα. Και σε αυτή την περίπτωση το αντιβιοτικό εκλογής είναι η δοξυκυκλίνη

   Η νεορικετσίωση οφείλεται στην Neorickettsia risticii η οποία προκαλεί το εμπύρετο σύνδρομο στα άλογα και προσβάλει τους σκύλους και τις γάτες. Η νόσος μεταδίδεται με τρηματώδη παράσιτα(σκουλήκια του εντέρου ) και όχι με τσίμπημα τσιμπουριού.  Οι σκύλοι μολύνονται με την κατάποση τρηματωδών σκουληκιών που βρίσκονται σε λιμνάζοντα νερά καθώς και με τους ενδιάμεσους ξενιστές αυτών( σαλιγκάρια και έντομα).

   Τα συμπτώματα της νόσου περιλαμβάνουν τον λήθαργο, οι διαλείποντες εμετοί, οι πετέχιες , η αρθραλγία, τα οιδήματα και η παράλυση των πίσω άκρων. Στις εργαστηριακές εξετάσεις παρατηρούνται αναιμία , θρομβοκυτταροπενία και διαταραχες της πήξης του αίματος. Η θεραπεία συνίσταται στην χορήγηση δοξυκυκλίνης και τετρακυκλίνης στις συνήθεις δόσεις

   Όπως είδαμε τα περισσότερα νοσήματα αυτής της κατηγορίας μεταδίδονται μέσω των τσιμπουριών και έχουν αρκετά σοβαρά συμπτώματα και μεγάλο χρόνο θεραπείας και κόστος. Για αυτό είναι καλό να προσέχουμε το σκύλο μας και κατά τους μήνες Μάρτιο μέχρι Νοέμβριο να τους βάζουμε αντιπαρασιτικά λουράκια και αμπούλες για να προστατέψουμε από την μετάδοση των ασθενειών αυτών.