Αγαπητοί αναγνώστες στο σημερινό άρθρο θα αναφερθούμε στις ζωοανθρωπονόσους. Ως ζωοανθρωπονόσοι θεωρούνται τα κοινά νοσήματα ανθρώπου και ζώων και τα τελευταία χρόνια βρίσκονται όλο και περισσότερο στο επίκεντρο του επιστημονικού ενδιαφέροντος, αλλά και του κοινού.
Η γρίπη των πτηνών και των χοίρων καθώς και η σπογγιόμορφη εγκεφαλοπάθεια των βοοειδών (BSE) είναι χαρακτηριστικά παραδείγματα ζωοανθρωπονόσων που προκάλεσαν και συνεχίζουν να προκαλούν ανησυχία σε παγκόσμιο επίπεδο. Η μετάδοση αυτών των νόσων γίνεται από τα ζώα στον άνθρωπο και η μελέτη των νοσημάτων αυτών στα ζώα βοηθά στην καλύτερη κατανόηση της επιδημιολογίας και του μηχανισμού μετάδοσης στον άνθρωπο καθώς και στην πρόληψη αυτών των ασθενειών στον άνθρωπο.
Οι ζωοανθρωπονόσοι χωρίζονται σε κατηγορίες ανάλογα με τον αιτιολογικό παράγοντα που τις προκαλεί. Έτσι έχουμε νοσήματα που προκαλούνται από βακτήρια, από πρωτόζωα, από μύκητες και από ιούς. Λόγω του μεγάλου αριθμού τους θα αναφερθούμε συνοπτικά στα κυριότερα από αυτά και σε αυτά που υπάρχουν στον ελλαδικό χώρο. Τις περισσότερες φορές ο άνθρωπος μολύνεται από μολυσμένες τροφές , νερό ή χώμα που έχει μολυνθεί από τις εκκρίσεις των άρρωστων ζώων ή από ΄ζώα φορείς και λιγότερο από άμεση επαφή. Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν οι κτηνοτρόφοι, οι εργάτες σε φάρμα και στους αγρούς καθώς και οι κτηνίατροι και ζωοτέχνες, οι οποίοι λόγω της δουλείας τους έρχονται σε άμεση επαφή με τα άρρωστα ζώα.
Τα βακτηριακά νοσήματα που χαρακτηρίζονται ως ανθρώπονόσοι είναι πολλά. Τα κυριότερα είναι η βρουκέλλωση, ο άνθρακας, η λεπτοσπείρωση, η σαλμονέλωση , η λιστερίωση κ.α.
Η πιο συχνή νόσος στην περιοχή της μεσογείου είναι η βρουκέλλωση ή μελιταίος πυρετός. Η ασθένεια πρωτοεμφανίστηκε στην Μάλτα στα μέσα του 1800 και προκαλείται από το βακτήριο B. Melithensis, που προκαλεί αποβολές στα αιγοπρόβατα. Το μικρόβιο έχει πολλους τύπους και προσβάλει όλα τα ζωα. Ο άνθρωπος μολύνεται με την άμεση επαφή με μολυσμένους ιστούς ζώων(έμβρυα, πλακούντες κ.α.), με την εισπνοή του μικροβίου από τον αέρα και με την κατανάλωση τροφίμων ζωικής προέλευσης, κατά κύριο λόγο φρέσκο μη ωριμασμένο τυρί και απαστερίωτο γάλα.
Στον άνθρωπο τα συμπτώματα περιλαμβάνουν τον κυματοειδή πυρετό, που πέφτει το πρωί και ανεβαίνει το βράδυ, εφίδρωση, αίσθημα κόπωσης,ανορεξία και αρθραλγία. Στα ζώα τα συμπτώματα είναι η αποβολή και ο πρόωρος τοκετός. Λόγω της εντόπισης του μικροβίου μέσα στα κύτταρα η θεραπεία είναι μακροχρόνια , τουλάχιστον 6 εβδομάδες στον άνθρωπο, ενώ στα ζώα δεν γίνεται για πρακτικούς λόγους. Τα άρρωστα ζώα μιας εκτροφής θανατώνονται και γίνονται προληπτικοί εμβολιασμοί στα κοπάδια και σε μερικές χώρες και στον άνθρωπο για τις ομάδες υψηλού κινδύνου.
Μια άλλη σοβαρή ασθένεια είναι η λεπτοσπείρωση, που οφείλεται σε διάφορους τύπους του βακτηριδίου L. Interrogans που είναι παθογόνο για τον άνθρωπο και τα ζώα. Ηνόσος έχει παγκόσμια εξάπλωση και συχνότητα της διαφέρει από χώρα σε χώρα. Εμφανίζεται συνήθως σποραδικά αλλά μπορούν να εμφανιστούν και επιδημίες, συνήθως όταν ο άνθρωπος έρχεται σε επαφή με μολυσμένες υδάτινες συλλογές που έχουν μολυνθεί από ούρα ζώων φορέων. Τα τρωκτικά (ποντίκια), τα μηρυκάστηκα και ο χοίρος είναι ασυμπτωματικοί φορείς και με τα ούρα τους αποτελούν πηγή μόλυνσης για τον άνθρωπο.
Στον άνθρωπο εμφανίζεται με την μορφή μόλυνσης των νεφρών με ίκτερο, πυρετό πόνο στα νεφρά ολιγοουρία κλπ. Τις περισσότερες φορές όμως οι ασθενείς δεν παρουσιάζουν κανένα σύμπτωμα ή παρουσιάζουν ποικίλα συμπτώματα πράγμα που κάνει δύσκολη την διάγνωση της ασθένειας. Στα περισσότερα ζώα η νόσος είναι ασυμτωματική. Η οξεία μορφή παρουσιάζεται στα μηρυκαστικά και στον σκύλο. Η θεραπεία είναι η χορήγηση αντιβιοτικών τόσο στα ζώα όσο και στον άνθρωπο.
Το σημαντικότερο μέσο προφύλαξης είναι ο εμβολιασμός των ζώων με εμβόλια που έχουν τα στελέχη της λεπτοσπείρας που ενδημούν στην περιοχή. Ο εμβολιασμός του ανθρώπου συνιστάται στις ευπαθείς ομάδες (κτηνίατροι, κτηνοτρόφοι, εργάτες καθαριότητας.
Μια άλλη ασθένεια που αρχίζει σιγά σιγά να εμφανίζεται με όλο και μεγαλύτερη συχνότητα είναι η στρεπτοκόκκωσηασθένεια που οφείλεται στο μικρόβιο S. Suis που απαντάται στα χοιροειδή. Η νόσος προκαλεί πυώδη μηνιγγίτιδα και σηψαιμικό σοκ με πολλαπλή ανεπάρκεια οργάνων. Το μικρόβιο είναι ευαίσθητο στα περισσότερα αντιβιοτικά αλλά σε περίπτωση σηψαιμικού σοκ τα αποτελέσματα είναι περιορισμένα.
Η κολιβακίλλωση, η σαλμονέλωση και η εντερική ιερσινιωση είναι ζωοανθρωπονόσοι που εμφανίζουν παρόμοια συμπτώματα κυρίως από το έντερο με τη μορφή αιμορραγικής διάρροιας. Ως κύρια πηγή μόλυνσης είναι τα ατελώς ψημένα κρέατα και άλλα τρόφιμα ζωικής προέλευσης.
Άλλες ασθένειες είναι η πανώλη η μπαρτονέλλωση, η τουλαραιμία κ.α. οι οποίες δεν απαντώνται στην Ελλάδα.
Σε αυτό το σημείο ολοκληρώνουμε την παρουσίαση των ζωοανθρωπονόσων για αυτό το τεύχος του περιοδικού, στο επόμενο τεύχος θα αναφερθούμε στα κοινά νοσήματα που προκαλούνται από τα πρωτόζωα, τα παράσιτα και τους ιούς.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου